Web tarayıcı bilgisayarlar, mobil cihazlar ve TV’ler üzerinden internet bağlantısını kullanarak, web sitelerini ziyaret edilmesine imkan sağlayan web ara yüzüdür. Teknoloji cihazları, insanlar arasındaki iletişim ve bilgi edinme yöntemlerini önemli ölçüde etkiliyor. Masaüstü bilgisayarlar ile başlayan bu sürecin zaman içerisinde taşınabilir bilgisayar, tablet ve akıllı telefon gibi çeşitli formlara büründüğü biliniyor.
Günlük hayatın vazgeçilmezleri arasına giren internet de bu cihazların birbiriyle bağlantı kurmasından dolayı iletişim sürecinde önemli bir rol üstleniyor. Web tarayıcı programları, World Wide Web ağı üzerindeki internet sayfalarının görüntülenmesini sağlıyor. Diğer bir adı web browser olan programlar sayesinde kullanıcılar; arama motorları, sosyal medya platformları, e-ansiklopediler ve bloglar başta olmak üzere internet sitelerini kolayca ziyaret edebiliyor.
Web Tarayıcıların Genel Özellikleri
Web tarayıcıları, internet sayfası görüntüleme amacının yanı sıra bünyesindeki özellikler sayesinde kullanıcıların daha kolay bir deneyim yaşamasını da sağlıyor. Tarayıcıların sahip olduğu genel özelliklerden başlıcaları ise şu şekilde sıralanıyor;
- Adres Çubuğu: Adres çubuğu, bir internet tarayıcısında web site adresini görüntüleme amacını taşıyor. Adres çubuğuna ulaşmak istediğiniz web site adresini yazdıktan sonra internet sitesine erişim sağlanıyor. Ayrıca bu alan üzerindeki kısayol düğmeleri sayesinde mevcut sayfayı yenileme ve önceki – sonraki sayfayı tekrar ziyaret etme fonksiyonları kullanılabiliyor.
- Açılış Sayfası: Açılış sayfası, web tarayıcı özelliklerinde varsayılan internet sayfası anlamına geliyor. Tarayıcı kurulumunda varsayılan olarak gelen bu sayfa, daha sonra isteğinize göre kişiselleştirilebiliyor.
- Yer İmleri: Sık ziyaret edilen internet sitelerinin kaydedildiği alan, yer imleri olarak adlandırılıyor. Yer imlerine kaydetmek istediğiniz web sayfası, klasörleme özelliği sayesinde kolayca kategorilere ayrılabiliyor.
- Web Geçmişi: Daha önce ziyaret ettiğiniz internet siteleri, geçmiş özelliği sayesinde web tarayıcıları üzerinde tarihe göre arşivleniyor. Tarayıcıların arama geçmişi alanında bu siteleri görmenizin yanı sıra daha önce ziyaret ettiğiniz fakat adresini unuttuğunuz bir internet sitesi de web geçmişi ile bulunabiliyor.
- Gizli Sekme: Web tarayıcılarında güvenli gezinti yapmanıza yardımcı olan gizli sekme özelliği, kullanıcı verilerinizi kayıt altına almadan internet sitelerini ziyaret etmenizi sağlıyor. Ziyaret geçmişi, kaydedilmiş şifreler ve beni hatırla gibi özellikler gizli sekmenin açık olduğu sayfada devre dışı kalıyor. Böylece kullanıcının gizliliği de korunmuş oluyor.
- Eklentiler: Mini programcıklar olarak tanımlanan tarayıcı eklentileri ya da uzantıları, internet tarayıcısı üzerinde çalışıp kullanıcı deneyimini kolaylaştırma amacı sağlıyor. Otomatik çeviri, hızlı ekran görüntüsü, VPN servisleri, reklam engelleme araçları sık kullanılan tarayıcı eklentileri arasında yer alıyor.
- Şifre Kaydetme: Günümüzde şifre ile giriş yapılan hesap sayısının artması, doğal olarak her hesap için belirlenen şifrelerin de unutulmasını sağlıyor. Tarayıcılarda bulunan şifre kaydetme özelliği ise web sitelerine giriş bilgilerinizin isteğiniz doğrultusunda depolanmasına yardımcı oluyor. Böylece bir internet sitesine giriş yaparken kullanıcı adı ve şifre gibi ihtiyaç duyulan bilgileri tarayıcı sizin yerinize dolduruyor.
En Çok Kullanılan Web Tarayıcıları
Web tarayıcılarının geçmişi, internet bağlantısının kurulduğu ilk dönemlere kadar uzanıyor. Tarihin ilk internet tarayıcısı olarak bilinen Unix, iki bilgisayarın birbiriyle haberleşmesi için yazılmış basit bir işletim sistemdir. Netscape’in geliştirdiği Navigator yazılımı ise herkesin bildiği web browser formunu ortaya çıkaran ilk tarayıcıdır.
Özellikle 1990’lı yılların sonunda Internet Explorer’ın kullanıma sunulması ile ile web tarayıcılarının sayısı artmış, bugün ise birbirinden farklı özellikler sunan onlarca farklı tarayıcı ortaya çıkmıştır. Günümüzde en çok kullanılan web tarayıcıları ise şu şekilde sıralanıyor.
Google Chrome
Google tarafından ilk sürümü 2008 yılında geliştirilen Chrome, dünyanın en çok indirme ve kullanılma sayısına sahip web tarayıcısı. Tamamen ücretsiz sunulan Google Chrome, açık kaynak yazılımı olduğu için geliştirici tarafında da büyük bir popülariteye sahip. Google Chrome; Microsoft Windows, MacOS, Linux, iOS ve Android işletim sistemi sürümleri ile bugün milyarlarca kullanıcıya hizmet veriyor.
Opera Browser
Opera Software tarafından 1995 yılında geliştirilen Opera Browser, Google Chrome’dan sonra en fazla kullanılan ikinci internet tarayıcısı. Özelleştirilebilir yapısı ve sunduğu eklentiler ile dikkat çeken Opera Browser; kullanıcılara VPN (sanal özel ağ) hizmeti, reklam engelleyici gibi pek çok dahili eklenti sunuyor. Microsoft Windows, Linux, MacOS işletim sistemlerinde kullanılabilen Opera Browser’ın Android ve iOS işletim sistemleri için geliştirilen mobil tarayıcısı da bulunuyor.
Mozilla Firefox
İlk sürümü 2002 yılında kullanıma sunulan Mozilla Firefox, kâr amacı gütmeyen Mozilla Vakfı tarafından geliştirilen bir web tarayıcı aracı. Açık kaynak kodlu bir web browser olan Mozilla Firefox, genellikle gizliliğe önem veren kullanıcılar tarafından tercih ediliyor. Eklenti ve tema kullanımı ile kişiselleştirmeye izin veren tarayıcı; Windows, macOS, Linux, Android ve iOS işletim sistemlerinde kullanılabiliyor.
Safari Browser
Apple tarafından 2003 yılında kullanıma sunulan Safari, teknoloji devinin macOS ve iOS işletim sistemlerinde varsayılan web tarayıcı olarak kullanılıyor. WebKit yerleşim motorunu temel alan Safari Browser, Apple ekosistemindeki cihazlar için yalın bir kullanıcı deneyimi sunuyor.
Microsoft Edge
2016 yılında kullanıma sunulan Microsoft Edge, markanın bundan önceki web browser ürünü Microsoft Explorer’ın yerini alıyor. Microsoft Windows işletim sistemi için ön yüklü ve varsayılan olarak sunulan tarayıcı, Internet Explorer’a göre bağlantısallık özelliği ile farklılaşıyor.
Kullanıcılar, Microsoft Edge tarayıcısı üzerinden Windows işletim sisteminin sunduğu bazı özellikleri hızlı şekilde kullanabiliyor. Ayrıca Microsoft Store aracılığıyla sunulan eklenti marketi de tarayıcının öne çıkan özellikleri arasında yer alıyor.
Yandex Browser
Yandex Browser, ilk sürümü 2012 yılında yayınlanan ücretsiz bir internet tarayıcısı. Yandex’in Google Chrome’a rakip olması amacıyla geliştirdiği web tarayıcı, Chromium açık kaynak kod projesini kullanıyor. Microsoft Windows ve MacOS işletim sistemlerinde kullanılabilen Yandex Browser, mobil tarafında ise Android ve iOS işletim sistemlerine destek sunuyor. Tarayıcının içerisinde dahili olarak sunulan Yandex Çeviri, Yandex Haritalar ve web güvenlik sertifikaları gibi eklentiler ise kullanıcı deneyimini iyileştiren özellikler arasında öne çıkıyor.
Vivaldi
2016 yılında duyurulan Vivaldi, yeni bir web tarayıcı olmasına rağmen kısa sürede ulaştığı büyük kullanıcı kitlesi ile dikkat çekiyor. Opera eski CEO’su Jon Stephenson von Tetzchner’in kurucusu olduğu Vivaldi Browser, tarayıcı tasarımının kullanıcının isteği doğrultusunda şekillenmesini sağlayan geniş özelleştirme seçenekleri ile dikkat çekiyor.
Sekme yönetimi, gizlilik ve güvenlik tercihleri ve fare/klavye kısayolları da ürünün diğer tarayıcılara göre farklı özellikleri arasında yer alıyor. Vivaldi Browser; Microsoft Windows, MacOS X, Linux ve Android işletim sistemlerine sahip cihazlara indirilebiliyor.
Web Tarayıcı Kullanırken Dikkat Etmeniz Gerekenler
Web tarayıcılar internette sörf yapmayı kolaylaştırırken, doğru kullanılmadığı takdirde ise güvenlik açısından ciddi sorunlar yaratıyor. Tarayıcı marketinde yer alan eklentiler fayda sağlamasının yanı sıra zararlı eklentiler ise kimlik hırsızlığına varan sonuçlar doğuruyor. Bu yüzden tarayıcınıza eklenti kurarken geliştiricinin güvenilir olup olmadığına mutlaka dikkat etmeniz gerekiyor.
Bunun yanı sıra güvenlik açısından internette gördüğünüz her dosyanın indirilmemesi, mümkünse indirdiğiniz dosyanın virüs programı ile taratılarak güvenilirliğinden emin olunması tavsiye ediliyor. Web browserların yeni özelliklerinden push bildirimler de bir süre sonra kullanıcıyı rahatsız edebiliyor.
Sık sık push bildirim gelmesini önlemek ve kullanıcı deneyimini artırmak için yalnızca ihtiyaç duyduğunuz internet sitelerine bildirim izni vermek de web tarayıcı kullanırken dikkat etmeniz gereken önemli konular arasında öne çıkıyor.