Modern dünyanın vazgeçilmez unsurlarından biri olan teknoloji birçok farklı kullanım alanıyla günlük yaşamımızda önemli bir yer tutuyor. Bir gün içerisinde yaptığımız tüm işleri kolaylaştırmanın yanı sıra daha iyi şartlarda iletişim kurma, sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, ulaşım olanaklarının artması, endüstriyel üretimdeki çalışmalar ve sanayi gibi konularda iyileştirmeler sağlayan teknoloji yadsınamayacak fayda yaratıyor.
Teknolojinin kolay ulaşılabilir hâle gelmesi de etki ettiği alanların sayısın artmasına neden oluyor. Ulaşılabilirliğini üretim süreçleri içerisinde yer alan araçların işlevselliğine borçlu olan teknolojinin günlük yaşamda en çok yer alan unsurlarıysa akıllı cep telefonları, bilgisayarlar ve tabletler olarak dikkat çekiyor. Bu cihazların temel ortak noktası çalışmak için RAM’e ihtiyaç duymaları.
RAM Nedir?
Türkçe Rastgele Erişimli Hafıza anlamına gelen RAM (Random Access Memory) mikroişlemcili sistemlerde kullanılan ve çalışma verileriyle makine kodunu saklamaya yarayan bir çeşit veri deposudur. Herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen RAM insan vücudunda beynin, herhangi bir makinede de motorun karşılığı olarak düşünülebilir. Zira RAM teknolojik cihazların işlevselliğinin anahtarı olarak görünür.
RAM’in tanımını biraz detaylandırmak gerekiyor. Akıllı cep telefonları, bilgisayarlar ve tabletlerde verilerin hızlı erişilebilirliğini artıran bir donanım olan RAM ihtiyaç olan bilgileri kalıcı değil, geçici olarak saklamaya yarıyor. Cihazlar kapatıldığı zaman RAM’de depolanan tüm veriler kayboluyor. Akıllı cep telefonları ve tabletlerin aksine bilgisayarlarda RAM eklemek veya değiştirmek için yuva bulunuyor.
RAM Ne İşe Yarar?
Öncelikle bir RAM yongasında farklı iki veriye ulaşmak için ortalama aynı süre kullanılıyor. Öncelikle bir RAM yongasında farklı iki veriye ulaşmak için ortalama aynı süre kullanılıyor. RAM teknolojik cihazlarda ana hafıza ya da birincil depo bir başka deyişle de yükleme, gösterme, uygulamaları yönlendirme ve veri için çalışma alanı olarak kullanılıyor.
0 ve 1 bulunduran kutulardan meydana gelen RAM geçici bir depolama alanı sağlıyor. Verilerin işlenebilmesi için bu alanı yaratan RAM bellekler aynı anda birden fazla işlem yapabilmenize olanak tanıyor. RAM’lerin eş zamanlı olarak farklı programlar kullanmanızı sağlayan teknik özelliklerinin yardımıyla bilgisayarınızda çalışmalarınızı sürdürürken bir yandan da e-postalarınızı kontrol etmeniz mümkün.
Ana hafıza ya da birincil depo işlevini bünyesinde barındıran RAM bellekler tümleşik devre biçiminde olup hafıza ya da RAM çubuğu olarak isimlendiriliyor. 0 ve 1 bulunan kutuların her biriyse eşsiz adreslere sahip olup sıra ve sütun şeklinde diziliyor. RAM’ler bu hücrelerde cihazınızın ihtiyaç duyacağı verileri depolayıp ihtiyaç halinde de iletiyor.
RAM Çeşitleri Nelerdir?
Yazılabilir RAM’lerin modern türleri verileri ya disk (SRAM) ya da kondansatör (DRAM, EPROM, EPROM, USB) içerisinde depo ediyor. Bazı RAM çeşitleri rastgele hataları tespit etmek ve doğrulamak için eşit biti veya hata düzeltme kodları kullanıyor. ROM ise RAM’in salt okunur tipini ifade ediyor ve transistör sağlamak için metal kalıplardan faydalanıyor.
1. DRAM
Dinamik Rastgele Erişimli Hafıza anlamına gelen DRAM tümleşik devrelerin plastik ambalaja metal iğneciklerle bağlanıp sinyaller aracılığıyla kontrol edilmesi sonucu üretiliyor. RAM’in dinamik olarak adlandırılmasının temel nedeni tüm enerjiyi saklamak için saniyede 100’e yakın kez kondansatörlerin yüklenmesi olarak ifade ediliyor. Günümüzde bu RAM tipi kolay kullanım amacıyla rahat takılacak modüllerden oluşuyor.
Ekonomik nedenlerden ötürü kişisel bilgisayarlar, iş istasyonları ve kontrol edilmeyen oyun konsollarının geniş hafızalarında dinamik hafızalı RAM kullanılıyor. Fakat bilgisayarların ön hafıza ve diğer disklerdeki veri tamponlarında statik RAM tercih ediliyor. DRAM’lerin bir saniye içerisinde sürekli yenilenmesine rağmen SRAM’e göre daha yavaş işlem yapan bir RAM tipi olduğuna dikkat çekiliyor.
2. SRAM
SRAM (Statik RAM), DRAM’den farklı olarak bilgileri tutabilmek için kapasitörler yerine açma kapama anahtarı anlamına gelen transistör kullanıyor ve bu nedenle asla yenilemeye ihtiyaç duymuyor. Bu nedenle DRAM’e oranla daha hızlı, pahalı ve güvenilir. Ek olarak daha fazla bilgiyi depo edebiliyor. SRAM her hücre için altı adete varan transistör içeriyor.
3. SGRAM
SGRAM grafik bağdaştırıcılarında tercih ediliyor. Bir seferde iki bellek sayfası açabilen bu RAM çeşidi bit maskeleme ve blok yazma özelliği de sunuyor. SGRAM özellikle ekran kartlarının performansını hızlandırmak amacıyla üretiliyor. RAM kullanımı gerektiren cihazlarda görsel deneyimi üst seviyeye çıkaran bu RAM çeşidi oyun ağırlıklı bilgisayarlarda daha çok ön plana çıkıyor.
4. DDR RAM
Bu bellek tipinde kullanılan saat sinyali SDRAM belleklerden iki kat daha hızlı. 100 MHz DDR RAM’in verim aktarım hızı 1600 MB/sn olarak ölçülüyor. Grafik ağırlıklı işlemcilerde çok başarılı performans vadeden DDR RAM’ler 64 bitlik veri yolu kullanıyor, bu nedenle daha az enerji harcıyor. DDR2, DDR3, DDR4 ve DDR5 türleri mevcut.
RAM Teknolojisinin Dünü ve Bugünü
RAM bellekler bilişim teknolojilerinin tarihinde önemli bir yere sahip. Zira RAM’ler bulunmadan önce bilgisayarların yüz binlerce bitlik ana bellek işlevlerini kullanmak röleler ve farklı şekillerdeki vakum tüpler kullanılıyordu. Vakum türleri ve transistörler kullanılarak oluşturulan sistemler tarihsel süreç içerisinde sürekli geliştirildi. Sürecin sonundaysa yarı iletken diyot maskelerin yardımıyla RAM bellekler üretildi.
1949-1952 yılları arasında geliştirilen RAM bellekler 1970’lerin başında statik ve dinamik entegre evreler geliştirilene kadar manyetik çekirdek hafıza işlevi görüyordu. 1970’ten sonra yavaş yavaş günümüzdeki hâline evirilen RAM’ler mikroişlemciler, dijital sinyal işleme devreleri (DSP), LCD ekranlar, yazıcılar, dijital kameralar, akıllı cep telefonları ve bilgisayarlar gibi birçok farklı kullanım alanına sahip.
RAM Soğutucu Nedir?
RAM soğutucu kullandığınız RAM’in fazla ısınmasını engelliyor. Özellikle uzun süreli kullanımda fazla ısınma performans kaybına neden olabildiği için RAM’in işlevselliği azalıyor. Ayrıca RAM soğutucu kullanmanız hâlinde cihazınızı bellek modüllerine gelecek darbelerden de korumuş oluyorsunuz. Şunu da belirtmek gerekiyor ki modüller kolay kolay ısınmadığı için önemli sorunlar yaşamanız pek olası değil.
Ne Kadar RAM’e Sahip Olduğunuzu Öğrenin
Kullandığınız elektronik cihazda ne kadar RAM olduğunu öğrenmeniz çok kolay. İster akıllı cep telefonu veya tablet isterseniz de bilgisayar kullanın satın almadan önce ürün detaylarında bu bilgileri rahatlıkla görebilirsiniz. Yine ürünleri web sitelerinde incelerken de satıcı firma tarafından eklenen RAM bellek detayına erişebilirsiniz. RAM bellek kapasitesi cihazınızın performansını doğrudan etkiliyor.
Bilgisayarda Ne Kadar RAM Var Öğrenin
Bilgisayarınız Windows işletim sistemiyle çalışan bir cihazsa CTRL + ALT + Delete tuş kombinasyonuna basıp görev yöneticisini açmanız gerekiyor. Görev yöneticisini açtıktan sonra performans sekmesine oradan da bellek seçeneğine tıklıyorsunuz. Bu ekranda bellek boyutunuzu, MHz değerini ve aktif olarak kullanılan bellek kapasitesini inceleyebiliyorsunuz. Bu sayede kullandığınız bilgisayardaki RAM kapasitesini öğreniyorsunuz.
Şayet MacBook bilgisayar kullanıyorsanız ana ekranda yer alan marka simgesinden “Bu Mac Hakkında” seçeneğine tıklıyorsunuz. Açılan pencere size RAM bellek dahil cihazınızın tüm teknik özelliklerini gösteriyor. Bu ekranda yer alan sistem raporuna tıklayıp açılan pencerede sol tarafta bellek seçeneğini görüntülediğiniz taktirde de kullandığınız RAM’in tüm teknik detaylarını rahat şekilde inceleyebilirsiniz.
RAM MHz Nedir?
MHz RAM belleklerin hızını ifade eden birimdir. MHz değeri ne kadar yüksekse RAM o kadar hızlı işlem yapıyor. Burada önemli olan RAM satın almadan önce bilgisayarınızın kapasitesi zira satın alacağınız RAM cihazınızı desteklemeyebilir. Cas Latency değeri de RAM’deki gecikme süresidir. Bu süre ne kadar azsa RAM bellek o kadar hızlıdır.