Patent, buluş yapmayı özendirmek, yaratıcı fikirleri ve yenilikleri teşvik etmek, yenilikçi fikirlerin üretimde de uygulanabilir olmasını sağlamak amacıyla; ortaya çıkarılan buluşun kullanma hakkının kime ait olduğunu gösteren resmi belgedir. Yenilikçi fikirlerin ve üretimin hızlandığı, bilgi erişiminin kolaşlaştığı günümüzde bir buluşu tescil ettirmek, haklarınızın korunması ve icadın size ait olduğunun belli olması açısından oldukça önemlidir.
Patent tescili gerçekleştirildiği andan itibaren patentli ürün 20 yıl boyunca tescil ettiren kişiye aittir. Bu süre bir defaya mahsus olup uzatma şansı yoktur. 20 yılın sonunda patent halka mal olarak, isteyen herkesin kullanımına açık hale gelmektedir. Patentler diğer ürün ya da hizmetler gibi satılabilirler, başkalarına kiralanabilirler ve miras yoluyla aktarılabilirler.
Bir buluşun patent belgesi alabilmesi için karşılaması gereken 3 önemli şart vardır.
Patent Alma Şartları Nelerdir?
Geliştirilen ürünün yeni ve benzersiz olması
Buluşun başkaları tarafından daha önceden bilinir olmaması, tescil için başvurulan tarihte ve öncesinde buluşla ilgili herhangi bir yazılı metin, tanıtıcı bir kaynak bulunmaması, buluşu tarif eden, betimleyen herhangi bir kanalın belirtilmemesi ve dünya çapında patent için başvurulan buluşa dair herhangi bir tanınırlık olmaması gerekmektedir.
Sanayide kullanılabilir özellikte olması
Tescil edilmek istenen buluşun, tüm sanayi kollarının herhangi bir sektöründe imalatının mümkün olması ya da uygulamaya konabilir özelliğine sahip olması gerekir. Bu nedenle patentle tescil edilmek istenen buluşun üretimine devam edilmek istendiğinde ne gibi zorluklarla karşılaşılacağı ve bu zorlukların nasıl çözüleceği konusunda detaylı bir araştırma yapmadan tescil işlemlerine başlanmaması gerektiğini belirtmek istiyoruz.
Buluş Basamağına Sahip Olması
Buluşun kamuoyu tarafından bilinir olmaması gerektiğini daha önce belirtmiştik. Ek olarak, eğer bir buluşa sahipseniz ve bunun patentinin size ait olmasını istiyorsanız, bu ürünü geliştirme yönteminin başk kişiler tarafından bilinen durumda olmaması, buluşun geliştirme sürecinde kullanılan tekniklerin konunun uzmanları tarafından kolaylıkla tasarlanamayacak bir çaba ile geliştirilmiş olması ürününüzün buluş basamağına sahip olduğunu ifade etmektedir.
Bu kriterleri karşılayan geliştirmeler tescile uygun olarak nitelendirilir. Tescile uygun olan buluşunuzun patent işlemlerini başlatabilmeniz için gerekli evraklar bulunmaktadır. Uygulama sonucumuz olumlu olması ile birlikte gerekli evrakları toparlanarak tarafımıza gönderilmesi ile müracaat başlatılacaktır. Bu evraklar ise şunlardır;
Patent Başvurusu İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Patent Başvurusu için teknik bir başvuru dosyası hazırlanırken gerekli olan aşamaları kısaca belirtmek gerekirse ana başlıklar şu şekilde olacaktır;
- Başvuru Formu
- Buluşunuzu anlatan özet
- Buluşun açıklandığı tarifname
- İstem ya da istemler ile atıf yapılan fotoğraflar
- Patent Tescili ile korunması talep edilen geliştirmenin unsur ya da unsurlarını barındıran istem ya da istemler
- Vekaletname
- Tarifname Metni
Tarihname Metni
Buluş açıklandığı tarifname, ürünün ayrıntılı şekilde açıklandığı bölümdür. Patent başvurusunda bulunurken dikkat edilmesi gereken bir önemli husus da başvuruda bulunduğunuz buluşun halihazırda benzeri varsa benzerleri ve bunlar ile arasındaki farklılıklarının, ürününüzün diğer buluşlara istinaden avantajları ve dezavantajlarının belirtilmesi, ayrıca geliştirilen buluşun hangi soruna çözüm getirdiği ve beraberinde sunacağı yeniliklerinin açık ve net olarak ifade edilmesidir.
Buluşun Özeti
Bu evrak, tescile konu olan buluşun konusunun yer aldığı, gerçekleştirilen geliştirmelerin anlaşılır ve detaya girmeden özet şeklinde açıklandığı bölümdür. Buluş özetinin tarifnameden farkı, buluşla ilgili teknik detaylara ve buluşun özelliklerine girmeden, içerisinde ürünün genel tarifinin yapıldığı, gerçekleştirilen geliştirmeler hakkında bilgi içeren yüzeysel bir metin olmasıdır.
Teknik Resim
Gerçekleştirilen geliştirmelere ait çizimler, resimler, fotoğraflar gibi görsellerle; buluşunuzda yer alan detay parçalar, varsa mekanik aksamların çizimleri, isim bilgisi ve kullanılan parçaların numaralandırılmış hali, bununla birlikte buluşunuzun geliştirilmesine yardımcı olarak kullanılan materyaller varsa bu materyallerin adları ve tüm bu unsurların teknik resimlerinin numaralandırılarak belirtilmesidir şeklinde hazırlanmalıdır.
Patent Başvurusu Nereye Yapılır?
Patent başvurusu koruma istenilen ülkenin konuyla ilgili yetkinliğe sahip, resmi otoritesine yapılmaktadır. Türkiye için bu yetkinliğe sahip resmi otorite Türk Patent Enstitüsü’dür. Başvurunuzu bireysel olarak Türk Patent Enstitüsü’ne gerçekleştirebilirsiniz. Ancak patent başvuru işlemleri maliyetli ve detaylı bir iş olduğundan destek almak isteyebilirsiniz. Patent başvurusu konusunda destek almak istediğinizde yardımcı olabilecek marka patent vekili firmaların sayısı günümüzde oldukça fazladır.
Buluşunuzun uluslararası standartlarda da korunmasını istiyorsanız, gerçekleştirmeniz gereken bir müracaat daha var. Türkçe adıyla, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) , buluşunuzun uluslararası standartlarda da tanınarak size ait olduğunun belirtilmesi, başka ülkelerde tescilinin gerçekleştirilerek kullanılma ihtimaline karşı icadınızın korunabilmesi açısından başvurunuzu gerçekleştirmeniz gereken kuruluştur.
Neden Patent Başvurusu Yapmalıyım?
Fikirlerimiz ve ortaya çıkan ürünler oldukça değerli. Tasarımını gerçekleştirdiğiniz bir ürün ile pek çok insane yardımcı olabilir, üretime katkı sağlayabilir ve gelir elde edebilirsiniz. Parlak bir fikriniz varsa ve hayata geçirerek ürün elde ettiyseniz, sizin için böylesine özel bir çalışmanın başkaları tarafından izinsiz kullanılması hatta suistimal edilmesi gibi durumları da göz önünde bulundurmanız gerekir.
Bu nedenle, bir buluşunuz varsa veya firmanıza ait benzersiz bir ürün elde etmişseniz ve bunun sizin çatınız altında tanınmasını ve sizin izniniz dahilinde başkaları tarafından kullanılarak orijinalliğini yitirmeden, sizin tasarladığınız şeklinde kalmasını istiyorsanız, 20 yıl süre ile buluşlarınızı izinsiz kullanımlara karşı korumak için patent başvurusu yapmalısınız. Patent başvurusu;
- • Ticari olarak buluşu satmak (devretmek) veya kiralamak (lisans vermek) suretiyle parasal kaynağa dönüştürülebilir.
- • İşletmenin maddi ve manevi olarak gücünü arttırır.
- • 3. Kişiler tarafından izinsiz kullanımlarının önüne geçme ve tazminat gelirleri elde etme şansı verir.
- • Patent dökümanlarınız başka çalışmalar için gerçekleştirilen AR-GE faaliyetlerinde yardımcı olabilir. Araştırma faaliyetlerinde var olan bir adımı yeniden keşfetmekle vakit harcamak yerine, patent dokümanlarını kullanmak ciddi bir zaman kazancı sağlamaktadır. Ayrıca gerçekleştirilen her patent başvurusu yayınlanarak diğer geliştiricilere de ilham kaynağı olmaktadır.
Sadece tek bir durumda patent başvurusu yapmak uygun olmayabilir. Buluşunuzun nasıl yapılacağının anlaşılmaması ve dışarıdan biri tarafından tersine mühendislik yöntemi ile buluşunuzun çözümlenmemesi gerektiğinde. Bu durumda başvuru yapmak yerine ticari sır olarak buluşun saklanmasını tercih ederek, buluşunuzu süresiz olarak koruma altına alabilirsiniz. Bu kararı verirken kendinize şu soruyu sormalısınız: Başvurunuzu gerçekleştirdiğinizde, yayınlanan patent başvurusunu kaybetmenizin size vereceği zarar nedir?
Örneğin, Türk Patent Enstitüsü tarafından başvuru evraklarınızı tamamlamanız için verilen son süreye uymayarak geciktiniz veya size yapılan resmi bir bildirime cevap vermediniz ya da patent başvurusu için ödemeniz gereken ücretlerden birini ödemeyi unuttunuz ve yayınlanan başvurunuz resmi ofis tarafından geri çekildi. Ardından başka bir buluşçu sizin buluşunuzla TPE’ye başvuru yaptı ve patenti başarıyla aldı. Bunun size olumsuz etkisi nedir?
Yenilikçi fikirlerinizin korunması ve size gelir sağlaması, başkaları tarafından izinsiz kullanılarak gelir elde edilmesine ya da suistimal edilmesine engel olmak amacıyla patent başvurusunda bulunabilir, ayrıca sizin gerçekleştirdiğiniz çalışmaların başka buluşçulara ilham olmasını veya araştırmalarına destek olmasını sağlayabilirsiniz. Temkinli ve titizlikle gerçekleştirilmiş bir patent başvuru süreci size başarıya götürecektir.