Bilgisayarlar çeşitli ağ yazılımları ve donanımlarıyla birlikte bilgiye daha hızlı ulaşabilmenizi sağlar. Tüm dünyada iletişimi kolaylaştıran network sistemleri ise birden fazla bilgisayarın birbirleriyle kablolu ve kablosuz olarak bağlantı kurmasıyla ortaya çıkmıştır. Bilgisayarların gelişmesiyle birlikte hayatımıza daha fazla entegre olan networkler, SDN gibi kullanım alanına ve bağlantı türüne göre birçok çeşide ayrılır.
Kısaca Bilgisayar Tarihi
Bir hesaplama, düzenleme ve veri işleme aracı olan bilgisayarların geçmişi yaklaşık 2000 yıl öncesine dayanmaktadır. 1694 yılında Gottfreid Wilhelm Leibniz tarafından icat edilen Leibniz Çarkı ve 1642 yılında Blaise Pascal tarafından üretilen Pascalline ilk bilgisayarlar arasında yer alır. Ancak bu aygıtlar yaygın bir şekilde kullanılmamıştır.
Bilgisayar tarihindeki asıl büyük ilerleme 1937 yılında Howard Hathaway Aiken tarafından gerçekleştirilmiştir. Aiken, Mark 1 olarak adlandırdığı bilgisayar ile pek çok matematik işlemini hesaplayabilmiştir. Çağdaş bilgisayarların tarihi ise 1950 ile 1958 yılları arasında Eniac benzeri büyük aygıtlar ile başlamıştır. Bu bilgisayarlarda elektron tüpleri ve RAM kullanılmıştır.
1958 ile 1964 yılları arasında Transistör kullanan bilgisayarlar ortaya çıkmış ve elektron tüplerinin yerini entegre devrelere bırakmıştır. 1965 ve 1971 yılları arasında tümdevre sistemine sahip bilgisayarlar üretilmiş ve kendi aralarında iletişim kurmaya başlamışlardır. 1972 yılından itibaren bilgisayarlar çeşitli yazılım dilleri ile pek çok alanda kullanılabilir hale gelmiştir.
Bilgisayarlar Konuşmaya Başlıyor
Bilgisayarların birbirileriyle iletişimi çeşitli network donanımları ve yazılımlarıyla ortaya çıkmıştır. Network nedir sorusunu birden çok cihazın kablolu ve kablosuz olarak birbirine bağlanması ve veri alışverişinde bulunması olarak cevaplayabiliriz. Bilgisayarların yanı sıra yazıcı ve benzeri pek çok bileşene entegre edilebilen bu sistemleri ayrıca yazılım paylaşımı için de kullanabilirsiniz.
Bilgi ve donanım kaynaklarınızı uzaklık fark etmeksizin birçok kullanıcı ile paylaşan networkler, iletişim kolaylığı sağlar. En bilinen ağ sistemi internettir. Dosya, veri ve yazılım gibi çeşitli bilgileri farklı bilgisayarlara birkaç adımda ulaştırabilmenizi sağlar. Ayrıca pek çok uygulama üzerinden iletişim kurabilme imkânı sunarak işlerinizi daha kolay bir şekilde halledebilmenize yardımcı olur.
Network Çeşitleri
Networkler kullanım alanlarına göre kendi içinde sınıflandırılmıştır. LAN, VLAN, MAN, WAN, WLAN, VPN olarak 6 çeşide sahip olan ağ sistemleri, yazılımsal ve donanımsal olarak farklı özelliklere sahiptir. Local Area Network’ün kısaltması olan LAN, birbirine yakın cihazlar arasında kullanılan bir bağlantı türüdür. Genellikle ev ve ofis içi bağlantılarında tercih edilir.
Virtual Local Area Network’ün kısaltması olan VLAN ise sanal yerel alan ağıdır. LAN üzerindeki ağları kendi içinde parçalara ayırarak ve gruplayarak çalışır. MAN (Metropolitan Area Network) ağ sistemi, LAN networkünün daha gelişmişidir. Veri, ses ve kablolu TV gibi ağlarda kullanılabilir. WAN (Wide Area Network), farklı alanlara yerleştirilen LAN’ların birleştirilmesiyle oluşur.
Wireless Local Area Network’ün kısaltması olan WLAN ise kablosuz yerel ağlardır. Yüksek radyo frekansı dalgaları ile bir ve birden daha fazla cihaza bağlantı imkânı verir. Laptoplar, akıllı cihazlar ve IoT gibi kablosuz bağlantı cihazlarının LAN aracılığıyla internete bağlanabilmesine yardımcı olur. En yaygın kablosuz ağlar WiFi ve Bluetooth bağlantılarıdır.
Peki VPN’nin açılımı olan Virtual Private Network nedir? VPN, internet veya farklı bir açık ağ üzerinden sanal ve özel bir ağa bağlanabilmenizi sağlayan bağlantı çeşididir. Türkçesi Sanal Özel Ağ’dır. Kullanıcıların kimliğini koruyarak çeşitli sebeplerle kısıtlanan içeriklere ulaşabilmesine yardımcı olur. IP adresinizi gizler, sanal bir ağ üzerinden bilgi paylaşımında bulunabilmenizi sağlar.
Router Nedir, Ne İşe Yarar?
Router, ağlar arasındaki bağlantıyı kuran ve bu bağlantıyı yönlendiren bir donanımdır. Verilerin iki istasyon arasında sorunsuz bir şekilde iletilmesini sağlar. Verinin teslim edileceği ağın belirlenmesi için kullanılır. Bilgisayarların yönlerini bulmalarını sağlayan Router, ağ üzerindeki IP paketlerini başka bir ağa taşıyarak uzaktaki farklı bir cihaz ile bağlantı kurabilmenize yardımcı olur.
Switch Nedir, Ne İşe Yarar?
Switch, bir dağıtıcı olarak bilgisayarların ve farklı cihazların birbiriyle iletişim kurmasına yardımcı olur. Bu cihazlar yazıcı, modem ve diğer ağ donanımları olabilir. Ağ anahtarı olarak da adlandırılan donanımların üzerinde birden fazla port bulundurur. Cihazlar bu giriş portları aracılığıyla iletişim kurar. Anahtar üzerinde her port aynı bant genişliğine sahiptir.
En Ünlü Network Üreticileri
Network alanında projelendirmeden planlamaya pek çok alanda çözüm sunan üreticiler bulunur. Yönlendirici, anahtarlama ve güvenlik çözümleri gibi çeşitli hizmetler veren şirketler, ölçeklenebilir uygulamalarla birlikte performansınızı izleme olanağı tanır. Cisco, HP ProCurve, Brocade, Allied Telesis, Avaya, Aruba, Dell ve Juniper bu üreticilerin önde gelenleri arasında yer alır.
Bu üreticiler arasında bulunan Juniper Networks, üst düzey küresel hizmet sağlayıcılarına sahiptir. En büyük 5 sosyal medya şirketine hizmete veren network markası, 1996 yılında kurulmuştur. Pek çok ağ çözümü sunan Brocade, güvenli ve yüksek performanslı bir altyapıya sahiptir. HP ProCurve ise 1979’da kurulmuştur. Yönlendirici, ağ anahtarı ve güvenlik çözümleri üretir.
Peki Cisco network nedir? Router, Switch ve Firewall sistemlerinin büyük bir bölümünü üreten Cisco, güçlü bir network altyapısına sahiptir. Bireysel veya kurumsal birçok alanda hizmet verir. İnternet erişimi için ihtiyaç duyulan cihazların %80’ini üreten şirket, SDNCisco gibi yazılımların yanı sıra CCNA, CCNP ve CCIE adı verilen çeşitli sertifikalara da sahiptir.
SDN nedir?
Açılımı Software Defined Networking olan SDN, network üzerinde yer alan düzlemleri birbirinden ayırır. Ayrıca kontrol düzlemini ağ aygıtından farklı bir öğe olarak inceleyen sistem, altyapısında OpenFlow iletişim protokolünü barındırır. Hem yüksek bant genişliğine hem de dinamik bir yapıya sahip olan Software Defined Network(SDN), ağ denetimini doğrudan programlayabilme imkânı sunar.
“SDN nedir?” sorusunu kısaca ağın tüm katmanlarını etkileyen araç ve gereçler seti olarak cevaplayabiliriz. SDN’de ağ denetimini yapan kişi, bütün aygıtları tek bir merkezi arayüzden kontrol edebilir, ağ genelinde trafik akışını güncelleyebilir. Ayrıca otomatik uygulama paylaşımına imkân veren SDN, bulut mimarisinin oluşumunu sağlarken maliyetleri minimuma indirir.
Firewall Ne İşe Yarar?
Peki Firewall nedir, ne işe yarar? Bir güvenlik duvarı olan Firewall, cihazlarınızı zararlı yazılımlardan ve virüslerden koruyan donanımdır. Görevleri arasında web filtreleme, IP filtreleme, port filtreleme ve içerik filtreleme gibi pek çok işlem vardır. Bir savunma mekanizması olarak bilgisayarınıza ağlar aracılığıyla gelen ve giden paketleri kontrol altında tutar.
Mesh Network Nedir, Nasıl Kurulur?
Mesh network nedir? sorusunu kısaca kablosuz ağ sinyallerini genişleten bir adaptör olarak cevaplayabiliriz. Genellikle çok katlı evlerde ve ofislerde kullanılır. Ağ hızının ve sinyal kalitesinin düşmesini engelleyen bu sistemi kurarken modem ile Mesh arasında bir bağlantı kurmanız gerekir. Bunun için modeminizin arayüzüne girmelisiniz. Daha sonra kablosuz bölümünden Mesh ayarına gitmelisiniz.
Mesh ayarlarından AP Tarama butonuna tıklayarak Mesh adaptörünü bulmalısınız. Adaptör ile bağlantı kurduktan sonra ekle bölümünden modeminizin MAC adresini yazarak kaydedebilir, kullanmaya başlayabilirsiniz. Bu işlemler modeminizin modeline ve özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Farklı modem arayüzüne sahip sistemlerin kullanım kılavuzunda yer alan bilgilerden yararlanarak kurulum işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.
WiFi Network Nedir, Nasıl Kurulur?
Peki WiFi network nedir? Bir kablosuz bağlantı ağı olan WiFi, Wireless Fidelity’nin kısaltmasıdır. Telefonlardan bilgisayarlara pek çok akıllı cihazın birbirine bağlanmasını sağlayan bu networkler, radyo dalgaları üreten sistemlerdir. Kablo bağlantılı modemlerle birlikte çalışırlar. Sistemi Router modemler ile aynıdır. Günümüzde neredeyse bütün akıllı cihazlar üzerinde WiFi alıcısı bulundurur.
WiFi network sistemini kurarken ilk olarak modeminizi ve internet bağlantınızı ayarlamalısınız. Tüm bu ayarları yaptıktan sonra modeminizi bilgisayarınızla eşleyebilirsiniz. Eşleştirme işlemi sırasında varsa güvenlik anahtarını yazarak bağlantı kurabilir, çevrim içi olabilirsiniz. WiFi networküne cep telefonu, tablet ve akıllı TV gibi pek çok cihazı aynı anda bağlayarak kullanabilirsiniz.
Güvenli Genel Ağ Kullanımı İçin Uyulması Gereken Kurallar Nelerdir?
Güvenli ağ kullanımı için dikkat etmeniz gereken ilk şey ağ ve donanım yazılımlarınızı güncel tutmaktır. Ayrıca cihazlarınızda lisanslı ürünleri tercih ederek zararlı yazılımlara karşı önlem alabilirsiniz. Antivirüs programları ile çeşitli ağ saldırılarına ve virüslere karşı bilgisayarlarınızı koruyabilirsiniz. Kişisel bilgilerinizi ve verilerinizi ortak kullanım alanlarında paylaşmamaya dikkat etmelisiniz.