Son yıllarda giderek daha fazla yaygınlaşan captcha testleri, neredeyse her gün bir şekilde dolduruyor olmalısınız. Web sitelerinin botlara karşı korunması için tasarlanan bir program olan captcha sayesinde bir siteye giriş yaptığınız zaman gerçek kişi olduğunuz ispat edilmiş oluyor. Çünkü captcha testlerindeki sorular, bilgisayarların cevap veremediği ama insanların kolayca yanıtladığı sorulardan oluşuyor.
Captcha Nedir?
İnternet sitelerinin güvenliği için geliştirilen captcha, botlara karşı önlem maksadıyla kullanılan oldukça etkili bir çözümdür. Captcha eklentileri, insanların kolayca çözebileceği ama bilgisayarların çözemeyeceği testlerden oluşuyor. Örneğin; test içerisinde bulunan bir resmi, bir insan incelediğinde kolayca yorumlayıp doğru cevabı verebiliyor. Bilgisayarların ise bu tip bir kabiliyetleri olmadığı için yorumlama yapıp doğru şıkkı seçemiyorlar.
Captcha kelimesinin direkt olarak bir sözlük anlamı bulunmuyor. Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart gibi uzun bir ifadenin kısaltması olan captcha, 2000 yılında Luis von Ahn, Manuel Blum, Nicholas Hopper ve John Langford tarafından tasarlanmıştır. İnternetten kolayca indirilebilen bu testleri, kişiler web sitelerinde botları önlemek için rahatça kullanabiliyor.
Özellikle bir siteye üye olurken ya da bir web sitesinde yeni bir işlem gerçekleştirirken çözmek zorunda kaldığınız oldukça basit testlerle karşılaşırsınız. Bu testlerin tamamı aslında son kullanıcıyı herhangi bir maksatla etkileyen testler olmuyor. Hemen hemen hepsi sitenin güvenliği ve istatistiksel verilerin gerçekçi olması için kullanılıyor.
Dolayısıyla bir internet sitesine girerken, kayıt olurken ya da benzeri bir işlem yaparken bu captcha testlerini çözmekten çekinmenize gerek olmuyor. Yalnızca birkaç saniyenizi alacak bu testler arasında hem web sitelerin güvenliğine katkıda bulunabilir hem de botlar yüzünden karmaşık bir ortama dönüşen dijital dünyanın düzene girmesi için katkı sağlayabilirsiniz.
Captcha Nerede Kullanılır?
Web sitelerine yönelik bir güvenlik önlemi olarak hayata geçirilen captcha, çeşitli amaçlar için kullanılabiliyor. Özellikle zararlı yazılım olan ve sitelere zarar veren botları engellemek için kullanılan captcha, yalnızca insan iradesiyle geçilebilen testlerden oluştuğu için mekanik olan tüm uygulamaları engelliyor. Aynı zamanda site istatistiklerine de büyük katkısı bulunuyor.
Çünkü insanın girebileceğinden fazla sayıdaki sahte girişleri engelleyerek yalnızca gerçek kullanıcı girişlerine izin veriyor ve bu doğrultuda site sahibinin eline yalnızca doğru ve gerçekçi site istatistiği geçmiş oluyor. Bu yüzden içerisinde captcha test bulunan bir sitenin istatistiklerinin çok daha gerçekçi olduğundan bahsedilebiliyor. Elbette captcha daha pek çok alanda kullanılıyor.
Bunlardan bir tanesi blog olurken bloglara spam olarak yapılan girişler de engellenebiliyor. Arama motorlarında üst sıralarda çıkabilmek adına spam şekilde yorum atılmasını önlemek maksadıyla da captcha kullanılıyor. Bloglara üye olmadan yorum atmayı mümkün hale getiren captcha sayesinde yorum yazan kişilerin gerçek kişi olduğu ispatlanıyor ve dijital ortamlardaki haksız rekabet belirli ölçüde engellenebiliyor.
Ayrıca captcha web site üyeliklerinde de sıkça kullanılıyor. Bazen web sitelerinin milyonlarca üyesi oluyor. Bu rakamlar sayesinde de arama motorlarında haksız bir biçimde üst sıralarda çıkılabiliyor. Captcha uygulaması kullanıldığında üye olan kişiler gerçek kişi olduklarını ispatladıkları için sitelerin gerçek ve doğru üye sayısı da ortaya çıkabiliyor.
Gerçek kişiye ihtiyaç duyulan bir diğer alan da anketler oluyor. Kamuoyu araştırması yapmak için bazen sanal anketlerden faydalanılıyor. Ancak özellikle anketlerde gerçek bireylerden gelecek verilere ihtiyaç duyulduğundan sistem tarafından otomatik şekilde doldurulan ve sonuçlara gölge düşürülen botlar engellenebiliyor. Captcha uygulaması kullanılarak kullanıcılar gerçek kişi oldukları ispatlayıp anketi doldurabiliyorlar.
Elbette captcha kullanım alanları yalnızca bunlarla da sınırlı olmuyor. Örneğin; şifreli giriş botlarından korunmak için, worm ya da spamlerden korunmak için ve arama motoru botlarını engellemek için captcha testleri uygulanabiliyor. Bu nedenle eğer siz de kişisel web sitenize ya da girişiminize bot istilası olmasını önlemek istiyorsanız oldukça pratik bir şekilde sitenize captcha testi yerleştirebilirsiniz.
Kişisel web sitenize bir captcha uygulaması eklemek istiyorsanız tek bir test çeşidine bağlı kalmak zorunda değilsiniz. Görünüm ve kullanışlılık bakımından sitenize uyum sağlayacağını düşündüğünüz bir captcha testini indirip projeyi hemen web sitenize entegre edebilirsiniz. Merak etmeyin; tüm testler benzer etki yaratıyor ve insanlar tarafından kolayca çözülüyor.
Ayrıca bazı captcha testlerinde, özellikle de okunması zor ve flu şekilde yazılmış olan harflerin bulunduğu testlerde gerçekten kelimeyi doğru şekilde geçirmek mümkün olmayabiliyor. Bu gibi durumlarda elbette captcha uygulaması siteye girmenizi ya da yorum yapmanızı tümüyle engellemiyor. Eğer testin gerçekten çözülemeyecek kadar karmaşık olduğunu düşünüyorsanız sorunun kenarında duran yenileme tuşuna basarak yeni bir test isteyebilirsiniz.
Captcha Çeşitleri
Captcha testi denildiğinde aklınıza tek tip bir test gelmemeli. Site sahiplerinin sıkça kullandığı çeşitli captcha testleri bulunuyor. Kullanımı giderek artan captcha testlerinin rakam, alan veya resim tanımlama sorusu soran farklı türleri oluyor. Siz de “Bir dükkanın önünü içeren resimleri seçin.” veya “Sokak tabelası olan resimleri seçin.” şeklinde resim onayı isteyen captcha testlerine denk gelmiş olabilirsiniz.
Bu tip resim seçilmesini isteyen testlerin yanı sıra belirli alanın üçgen içine alınmasını isteyen test türleri de bulunuyor. Bütün bu yöntemler sayesinde bilgisayarların bot kullanarak yapamayacağı ama aslında insanlar için çok kolay olan işlemler, gerçek kişileri botlardan kolayca ayırıyor. Captcha testlerinin en önemli özelliği, içerisinde insan iradesiyle yapılamayacak bir sorunun yer almaması oluyor.
Recaptcha genellikle web sitelerine spam girişleri engellemek için tasarlanıyor. Bu testlerde rastgele, okunması zor ve flu şekilde verilen yazıların kullanıcı tarafından kutucuk içerisine yazılması isteniyor. Doğru cevap kutucuğa yazıldığında sistem tarafından doğrulama işlemi gerçekleşiyor.
Bu captcha testinde ise kullanıcılara 3 tane resim veriliyor ve kullanıcının sorudaki doğru olan resimlerin tamamını karalaması isteniyor. Genellikle konuyla alakalı resimlerin karalanmasını gerektiren bu sistemler sayesinde gerçek kullanıcıların sisteme giriş yaptığı rahatça anlaşılıyor.
Esp-pix captcha testlerinde de kullanıcılara bu kez dört tane resim veriliyor ve bu resimlerinin ortak konusu soruluyor. Doğru cevabın verilmesi halinde sisteme giriş yapan kişilerin bot değil de gerçek kişi olduğu kolayca onaylanıyor.
WordPress Captcha Eklentisi
Eğer WordPress kullanarak hazırladığınız bir web siteniz varsa bazı eklentiler kullanarak kişisel web sitenize kolayca captcha uygulaması entegre edebilirsiniz. Sitenizin güvenliğini sağlamak, istenmeyen e-postaları önlemek, formların otomatik şekilde doldurulmasının önüne geçmek ve spam yorumları engellemek için captcha testlerini kendi kişisel sitenizde de kolayca kullanabilir ve güvenliği üst seviyeye taşıyabilirsiniz.
WordPress site sahipleri için farklı amaçlarla ve farklı alanlarda kullanabilecekleri çok çeşitli captcha eklentileri geliştiriliyor. Kullanıcılar tarafından sıkça tercih edilen ve popüler olan WordPress captcha eklentileri arasında Google Captcha (reCAPTCHA), SI-CAPTCHA Anti-Spam, Captcha by BestWebSoft, Captcha Bank, Blue Captcha, Conditional CAPTCHA, Math Captcha ve HumanCaptcha by Outerbridge bulunuyor.
Her bir WordPress captcha eklentisinin kendine has özellikleri, farklılıkları ve muadillerinden öne çıkan özellikleri bulunuyor. Bu nedenle herhangi bir captcha eklentisini seçmeden önce özelliklerini ve sağladığı faydaları detaylı bir şekilde incelemeniz gerekiyor. Detaylı bir incelemenin ardından siz de siteniz için en uygun ve ihtiyaçlarınızı en ideal şekilde karşılayan bir captcha eklentisi seçebilirsiniz.